Kuchnia Tex-Mex, czyli teksańska. Historia potraw z Teksasu

Kuchnia amerykańska nie jest jednorodna, a dowodem na to jest Tex Mex. Jest to kulinarne skrzyżowanie Meksyku z Teksasem. Można też zaryzykować stwierdzenie, że jest to zamerykanizowana kuchnia meksykańska. Warto przyjrzeć się jej bliżej, bo ma wiele smakołyków do zaoferowania.

Teksas to stan, który zdecydowanie się wyróżnia na mapie USA. Tam wszystko jest większe, w tym domy, samochody, porcje i przestrzenie, a grillowanie jest formą religii. Właśnie w Teksasie narodziła się kuchnia Tex-Mex, przez niektórych zwana po prostu teksańską. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że jest to zamerykanizowana wersja kuchni meksykańskiej. Choć współcześnie jedzenie Tex-Mex jest bez problemu dostępne w całych Stanach Zjednoczonych, to nigdzie nie jest celebrowane, jak w miejscu swoich narodzin.

Przeczytaj także: Akcesoria, które powinny być w każdej kuchni

Skąd się wzięła nazwa Tex-Mex?

Termin Tex-Mex, którego dziś powszechnie używamy w odniesieniu do kulinariów, wcale nie powstał na nazwanie regionalnej kuchni z Teksasu. Był to skrót na określenie linii kolejowej: Texas Mexican Railway, która zaczęła operować na południu Teksasu w 1877 roku. Później skrótu tego niektórzy używali na określenie Tejanos – Teksańczyków meksykańskiego pochodzenia – a z czasem także ich kuchni.

Przeczyta także: 50 najpopularniejszych potraw kuchni amerykańskiej

Historia kuchni Tex-Mex

Żeby zrozumieć czym jest Tex-Mex, warto spojrzeć na historię Teksasu, i to odległą historię.

Teksas był częścią Meksyku, gdy w XVI wieku został najechany przez Hiszpan. Przybysze zaczęli zaszczepiać miejscowym swoją kulturę w tym kulinarną. Kiedy w 1821 roku Meksyk odzyskał niepodległość, trudno już było rozróżnić, co w jego kuchni jest meksykańskie, a co hiszpańskie.

W 1836 r. Teksas ogłosił swoją niepodległość od Meksyku i przyłączył się do Stanów Zjednoczonych. Nowe położenie polityczne spowodowało napływ ludności ze wschodu, a także umożliwiło łatwy dostęp do nieznanych dotąd przypraw, składników, a nawet urządzeń kuchennych. Ser cheddar, wołowina, pszenica i kurkuma stanowiły kulinarne nowości przyjęte przez Teksańczyków z otwartymi rękami. Owe składniki, więcej niż chętnie, były włączane do tradycyjnych meksykańskich przepisów w domowych kuchniach przez Tejanos.

Otworzenie się Teksasu na resztę Stanów zapoczątkowało karierę pszennych tortilli, nachosów, chili con carne, burrito i barbacoa. Nowe potrawy z czasem zaczęły się pojawiać w restauracjach i zyskiwać na popularności.

W 1972 roku angielska autorka kulinarna, Diana Kennedy, wydała obszerną publikację o kuchni meksykańskiej, w której stwierdziła, że teksaska kuchnia meksykańska nie jest autentyczna. Określiła ją jako Tex-Mex, popularyzując ten termin. Chociaż Kennedy użyła określenia w negatywnym kontekście, to taka kategoryzacja uprawomocniła ową kuchnię w USA. Teraz Tex-Mex był postrzegany jako odmiana amerykańskiej kuchni i zyskał tym samym szacunek.

Przeczytaj także: Patelnia na indukcje – jaką wybrać?

Kuchnia Tex-Mex współcześnie

Coraz liczniejsze publikacje w mediach powodowały, że kuchnia Tex-Mex zyskiwała nie tylko prestiż, ale i popularność. Jej sława wyszła także daleko poza USA.

W Paryżu pierwsza restauracja serwująca kuchnię Tex-Mex została otwarta w marcu 1983 roku. Według restauratora, Claude’a Benayouna, interes nie kręcił się zbyt dobrze. Dopiero w 1986 r. po premierze filmu „Betty Blue”, w którym bohaterowie pili tequilę i jedli chili con carne, zaczęło się szaleństwo. Według Benayouna „Betty Blue była niczym Easy Rider„. Film zdobył niebywałą popularność we Francji. Po jego premierze każdy Paryżanin chciał kieliszek tequili i miskę chili.

Kuchnia Tex-Mex zyskiwała na popularności również w Indiach, Argentynie, Omanie, Japonii czy Holandii. W USA zaczęło powstawać coraz więcej sieci restauracji specjalizujące się w kuchni TexMex i ją popularyzujących. Najbardziej znane to Taco Bell, Chili’s i Chipotle.

Sława kuchni Tex-Mex dotarła także do Polski. W Warszawie promują ją restauracje Rico, Zawijany czy Buenos Nachos. Poza tym w wielu knajpach określających się jako meksykańskie jest więc Teksasu niż można by się spodziewać.

Potrawy kuchni Tex-Mex

Tak samo, jak w kuchni meksykańskiej, tak w Tex-Mex mamy enchiladę, taco, burrito, chili czy quesadille. W teksańskiej wersji będą jednak z pewnością większe, z dużą ilością amerykańskiego sera i dodatkowych składników, których w potrawach meksykańskich nie uświadczymy. Przykładowo, jeśli w daniu zastosowano czarną fasolę zamiast fasoli Pinto, jest to danie Tex-Mex. Meksykańskie burrito są mniejsze i mają mniej składników, w przeciwieństwie do wielkich, napakowanych składnikami burrito z Teksasu. Również w meksykańskiej quesadilli znajdziemy między tortillami jedynie ser i jajka, podczas gdy w amerykańskiej szereg różnych składników z mięsem na czele.

Ogólnie rzecz ujmując, w daniach Tex-Mex znajdziemy mnóstwo sera (przede wszystkim cheddar, ale też jack i pimento), mięsa (w szczególności wołowiny, wieprzowiny i kurczaka), fasoli, papryki i przypraw oraz – oczywiście – pszenne tortille.

Dania kuchni Tex-Mex, które nie należą do kuchni meksykańskiej to przede wszystkim:

• Nachos – chipsy kukurydziane (lub pszenne) wywodzą się od meksykańskich totopos, czyli kawałków smażonej tortilli podawanych z pastą z czarnej fasoli. Nachos z koeli podaje się z serem, pomidorową salsą, a czasem także z mięsem.
• Chilli con carne – jest to danie stricte teksańskie. Nie ma odpowiednika w Meksyku.
• Fajitas – jest to grillowane mięso, najczęściej wołowina lub kurczak, podawane pokrojone w cienkie paski wraz z grillowanymi warzywami – papryką i cebulą.
• Queso – pełna nazwa to Chile con queso. Jest to dip z topionego sera i papryki chili. Często podaje się go do nachosów.
• Puffy Tacos – są specjalnością San Antonio. To po prostu „spuchnięte” tacosy, które swoją formę uzyskują w czasie smażenia. Podaje się je z typowymi dodatkami do tacos.