Styl mid-century modern we wnętrzach. Jak wygląda?

Styl mid-century modern narodził się w specyficznym momencie historii, po tuż po II wojnie światowej. Powojenna rzeczywistość wymagała zupełnie nowej reprezentacji wizualnej. Do tego świat się odbudowywał ze zgliszczy i potrzebował dosłownie wszystkiego. Gigantyczny popyt na design utorował całej generacji projektantów drogę do forsowania nowych idei. Tak narodził się mid-century modern.

fot. Essential Home

Wnętrza z seriali „The Marvelous Mrs. Maisel”, “Mad Men” czy filmów “Samotny mężczyzna”, „Suburbicon” bądź “Północ, północny-zachód” stanowią doskonałe przykłady stylu mid-century modern w aranżacji wnętrz i architekturze. Obrazują, jak wyglądał design lat 50. i 60., który do dziś stanowi ważny punkt odniesienia dla projektantów. W końcu to z tamtego okresu pochodzi wiele kultowych i przełomowych obiektów w historii designu. Działali wówczas Ray i Charles Eamesowie, Walter Knoll, Eero Saarinen, Mies van der Rohe czy George Nelson. Ukształtowali oni wizualny krajobraz Ameryki i Europy. Wypromowali nisko osadzone meble, najlepiej modułowe, proste, ale funkcjonalne. Promowali nowoczesny design na miarę nowej rzeczywistości.

Historia stylu mid-century modern

Pierwsza definicja stylu mid-century modern powstała w latach 80., a jej autorką była amerykańska pisarka Cara Greenberg. Wydała ona książkę o designie lat 50., która do dziś stanowi klasyczną lekturę. Za ramy czasowe stylu przyjęła lata 1945 do końca lat 60. Z kolei korzenie nurtu wskazała w postulatach szkoły Bauhausu. Jej przedstawiciele w latach 30. XX wieku masowo emigrowali z nazistowskich Niemiec do Stanów Zjednoczonych. W nowym otoczeniu i nowej kulturze ich styl zaczął ulegać pewnym modyfikacjom. Do tego II wojna światowa i jej skutki postawiły przed projektantami wiele wyzwań. Po 1945 roku nastąpił boom demograficzny i rozwój miast. Zapotrzebowanie na meble i wszelkie elementy wyposażenia wnętrz lawinowo rosły. Podnoszone przez przedstawicieli Bauhausu postulaty funkcjonalności i odrzucenia dekoracji trafiły na podatny grunt. Jednocześnie przybrały nieco łagodniejszą formę. Do tego ówcześnie projektanci musieli projektować rzeczy niedrogie, dające się szybko wyprodukować, dostępne dla wszystkich. Masowa produkcja była nieodzowna, aby zaspokoić potrzeby powojennego społeczeństwa. W tej atmosferze wykształcił się styl mid-century modern – demokratyczny, bo dostępny dla wszystkich.  

fot. Ethan (CC-BY-2.0)

Cechy stylu mid-century modern

Styl mid-century modern choć jest łatwo rozpoznawalny, to jednocześnie bywa trudny do opisania. Nie ma bowiem zestawu kilku łatwych do wymienienia wyróżniających go cech, jak w przypadku skandynawskiego (naturalność, prostota, jasne kolory), boho (etniczne wzory i kolory, naturalne materiały, swoboda) czy glamour (elegancja, świetliste materiały, symetria). Mid-century modern to suma wielu czynników.

Z jednej strony bowiem jest to styl dość prosty, bez szaleństw, a jednocześnie nowoczesny, szczególnie jeśli go porównamy z estetyką lat 30. Z pewnością nie lubi przesady, preferuje proste, czyste linie i dyskrecję.

Cechy wyróżniające styl mid-century modern:

• Funkcjonalność.
• Dążenie do umiaru i prostoty.
• Minimalne stosowanie ornamentów i zdobień.
• Proste, czyste linie przedmiotów zarówno w przypadku form organicznych, jak i geometrycznych.
• Eksplorowanie możliwości tradycyjnych materiałów (drewna, szkła, metalu) jak i zupełnie nowych (tworzyw sztucznych).
• Zestawianie różnych, często kontrastujących materiałów
• Nisko osadzone meble na nóżkach o lekkich formach.
• Zamiłowanie do powierzchni o wyrazistych fakturach np. kamień, cegła, futro.
• Wnętrza na otwartym, ale przejrzystym planie.
• Rosnąca ilość przeszkleń w budynkach.
• Dążenie do umiaru i prostoty.

Mid-century modern: kolory i materiały

Nowe metody produkcji i nowe materiały miały ogromny wpływ na projektantów lat 50. i 60. Szczególnie mocno eksplorowano możliwości tworzyw sztucznych, które we wnętrzach zaczęły się pojawiać już w latach 40. Sięgano po nie ze względu na ich właściwości oraz niedobór drewna i metali, które szły na cele wojenne. Okazało się, że plastik może być niedrogi i jest niezwykle plastyczny. Jako pierwsi docenili go Ray i Charles Eamsowie, tworząc linię siedzisk, dziś uznawanych za kultowe.

Poza tworzywami sztucznymi znakiem rozpoznawczym stylu mid-centery modern jest drewno najlepiej w średnich odcieniach. Projektanci tamtego okresu lubili pokazywać naturalne usłojenie drewna i kreować z niego rozmaite kształty od szalenie prostych po wyszukane, organiczne. Najbardziej typowe dla tamtego okresu są nisko osadzone stoliki kawowe na toczonych nogach z blatem o lekko zaokrąglonych kantach. Drewno często trafiało też na ściany zarówno w postaci boazerii, paneli bądź okładzin, które szczelnie pokrywały pionowe powierzchnie.

Istotne w tamtym czasie były też tkaniny. Szczególnie popularne były te o dość widocznej strukturze, koniecznie matowe, często też drukowane. Popularne były wszelkie wełny i futerka. Triumf święciły puchate dywany, wykładziny i narzuty. Często futrem otulano fotele i krzesła.

Kadr z filmu „Północ, północny-zachód”

Zamiłowanie do wyrazistych faktur w mid-century modern zaowocowało także obfitym stosowaniem kamiennych okładzin. Jeśli tylko w domu był kominek, a przeważnie był, musiał być obłożony kamieniem. Często też inne elementy były nim akcentowane. Popularne było zestawianie chropowatej, nieregularnej powierzchni kamienia z gładkim, wypolerowanym drewnem.

A jakie kolory są typowe dla stylu mi-century modern? Patrząc na archiwalne zdjęcia z epoki, widzimy głównie nieco zgaszone odcienie naturalnego drewna, zieleni, czerwieni czy żółtego. Prawda jest jednak taka, że można było spotkać zarówno wnętrza w neutralnych kolorach (biele, beże, brązy) jak i bardzo wyrazistych. Przy tym rzadko kiedy sięgano po jaskrawe barwy, szarości i czystą czerń.

Mid-century modern: projektanci

W okresie od lat 40. Do końca lat 60 działało wielu wybitnych designerów, którzy wywarli ogromny wpływ na design i projektowanie w ogóle. W USA Herman Miller stał się synonimem “nowoczesności” w meblarstwie. Współpracował on z takimi projektantami jak George Nelson i Charles i Ray Eamesowie, wprowadzając ich meble do sprzedaży. To ich projekty w dużej mierze kształtują współczesne wyobrażenia o stylu mid-century modern.

Lista projektantów reprezentujących styl mid-century modern w designie:

• George Nelson
• Eero Saarinen
• Harry Bertoia
• Arne Jacobsen
• Ray i Charles Eamesowie
• Eileen Gray
• Isamu Noguchi
• Verner Panton
• Jens Risom
• Alexander Girard

Zobacz przykłady wnętrz w stylu mid-century modern z filmów i serialu:

Kadr z serialu „Mad Men”

Kadr z serialu „Mad Men”

Kadr z serialu „The Marvelous Mrs. Maisel”

Kadr z serialu „The Marvelous Mrs. Maisel”

Kadr z filmu „Samotny mężczyzna” 

Kadr z filmu „Samotny mężczyzna” 

Kadr z filmu „Diamenty są wieczne” 

Kadr z filmu „Suburbicon” 

Kadr z filmu „Suburbicon” 

Kadr z serialu „Mad Men”