Kawiarka Chemex – kultowy design dla amatorów kawy (i filmów)

Kawiarka Chemex to przedmiot doskonale znany wszystkim fanom kawy i dobrego designu. Powstała w 1941 roku i uchodzi za jeden z najlepiej zaprojektowanych obiektów XX wieku. Słynna kawiarka jest też dobrze znana kinomanom – wielokrotnie pojawiała się srebrnym ekranie. Jej filmografia jest naprawdę imponująca.

 

Kawiarka Chemex o charakterystycznym kształcie klepsydry przez Illinois Institute of Technology została uznana za „jeden z najlepiej zaprojektowanych produktów nowoczesnej ery”. Mimo że te słowa padły w 1958 roku, wciąż pozostają prawdziwe. Ponadczasowy design, funkcjonalność i wygoda użytkowania to jej największe zalety, które spowodowały, że znalazła się m.in. w kolekcji nowojorskiego muzeum MoMA i wystąpiła w setkach filmów. Poznajcie Chemex bliżej.

Historia kawiarki Chemex

Kawiarka Chemex to dzieło niemieckiego chemika Petera J. Schlumbohma (1896 – 1962). Schlumbohm pochodził z rodziny przemysłowców. Jako młody chłopak walczył na francuskim froncie w I wojnie światowej. Po jej zakończeniu podjął studia z zakresu chemii i psychologii. Był człowiekiem ciągle poszukującym i ciekawym świata. W Berlinie obronił doktorat z chemii. Gdy skończył edukację, stracił jednocześnie finansowanie ze strony rodziny. To spowodowało, że zaczął sprzedawać patenty na swoje rozmaite wynalazki. Najkorzystniejsze prawo patentowe obowiązywało wówczas w Stanach Zjednoczonych. Schlumbohm odbył kilka krótkich wyjazdów biznesowych do USA i w końcu w 1936 roku postanowił tam osiąść na stałe.

Schlumbohm w Stanach opatentował dziesiątki wynalazków, koncentrując się głównie na urządzeniach chłodzących i naczyniach próżniowych. Potrzebował jednak czegoś co zapewniłoby mu stały dopływ środków finansowych. Tak postanowił stworzyć produkt, na którym mógłby ciągle zarabiać i jego wybór padł na sprzęt do parzenia kawy. Prace zaczął już w 1938 roku. Rok później założył firmę The Chemex Corporation.

Formę kawiarki wywiódł od szklanego lejka i naczynia laboratoryjnego zwanego kolbą Erlenmayera. Połączył je w jedną całość i nadał im konkretny kształt przypominający wspomnianą klepsydrę. Naczynie zostało wykonane z odpornego na wysokie temperatury szkła borokrzemowego. Dla wygody użytkowania w najcieńszym punkcie dodał drewniany uchwyt i przewiązał rzemykiem. Tak powstał skończony produkt – kawiarka Chemex, której narodziny miały miejsce w 1941 roku. Schlumbohm stwierdził, że „z tą kawiarką nawet kretyn zaparzy dobrą kawę”. Z kolei znany amerykański krytyk designu, Ralph Caplan, opisał projekt jako „syntezę logiki i szaleństwa”.

Zamiast sprzedać patent na kawiarkę, Schlumbohm postanowił samodzielnie ją produkować. Mimo wojennej zawieruchy, szybko udało mu się pozyskać partnerów biznesowych. Największe sklepy towarowe w USA – Wanamakers i Macy’s – miały sprzedawać jego produkty. Wynalazca bez problemu zdobył zgodę Rady Produkcji Wojennej na wyrób kawiarki, a rząd pochwalił Chemex za wspieranie amerykańskiej gospodarki w tej trudnej, wojennej rzeczywistości. W 1942 roku ekspres pojawił się nawet na okładce biuletynu wydanego przez MoMA pt. „Przydatne przedmioty w czasie wojny” (Useful Objects in Wartime).

Kawiarka Chemex w filmach

Reszta, jak to się mówi, to już historia. Chemex podbił serca Amerykanów i reszty świata. Do jej sukcesu dodatkowo przyczyniła się też stosunkowo niska cena, przynajmniej jak na designerski obiekt. Kawiarka zaczęła pojawiać się domach zwykłych ludzi. Szybko też zaczęła się pojawiać w filmach. Lista produkcji, w których można zobaczyć kawiarkę Chemex jest imponująca i takiej filmografii może pozazdrościć niejedna gwiazda filmowa.

Korzystał z niej m.in. Sean Connery jako James Bond w „Pozdrowieniach z Rosji”. Mia Farrow miała ją w swojej kuchni w „Dziecku Rosemary” Romana Polańskiego. Farrow piła także kawę z Chemexu razem z Dustinem Hoffmane w filmie „John i Mary”. Kawiarkę można także zobaczyć w jednej z najgłośniejszych produkcji ostatnich lat, w filmie „Interstellar”. Widzimy ją w domu brata Murph (Jessica Chastain), tam jednak służy jako dzbanek na wodę. Najbardziej jednak do popularności kawiarki przyczyniły się regularne występy we wpływowych amerykańskich serialach „The Mary Tyler Moore Show”, „Przyjaciele” i „Mad Men”. Czy potzreba lepszej rekomendacji? Fanom kina prawdopodobnie nie 😉

„Dziecko Rosemary”

„John i Mary”

„Interstellar”

„Przyjaciele”

„The Mary Tyler Moore Show” / „Mad Men”