„Na noże”: Kryminał w pięknym, starym domu pełnym tajemnic

Jak zamożny i uznany autor kryminałów mógł urządzić swój dom? Doskonałą odpowiedź na to pytanie podsuwa film “Na noże” w gwiazdorskiej obsadzie. Tam wchodzimy w osobliwy świat powieściopisarza, którego jednak poznajemy już po śmierci za pośrednictwem tego, co pozostawił – domu i jego wyposażenia.  

 

Film “Na noże” to wciągająca historia o fabule tak misternie utkanej, że dla wszystkich zakończenie powinno być zaskoczeniem. Harlan Thrombey (Christopher Plummer) to uznany autor kryminałów. Poznajemy go tuż po jego samobójczej śmierci, której dokonał w dniu swoich 85 urodzin. Właśnie w domu pisarza toczy się śledztwo w sprawie i choć początkowo wydaje się niestosowne podziwianie wnętrz posiadłości w obliczu tragedii, to jednak trudno nie zauważyć, że trafiliśmy do miejsca absolutnie niezwykłego. Dom Harlana pełen jest antyków, obiektów sztuki, książek i wielu nieoczekiwanych przedmiotów. Zresztą sprawa zgonu okazuje się równie niezwykła i pełna osobliwych zdarzeń, co dom. Nastrój filmu, fabuła i scenografia doskonale się uzupełniają.

„Na noże”: w filmowym domu

Dom Harlana to ciekawa konstrukcja z czerwonej cegły, nosząca w swej bryle nawiązania do stylu wiktoriańskiego, ale też do estetyki francuskich zamków renesansowych. Brak symetrii powoduje, że dom pełen jest rozmaitych zakamarków i zaskakujących pomieszczeń.

Dom, który widzimy na ekranie to faktycznie istniejący budynek znajdujący się gdzieś w stanie Massachusetts. Filmowcy zobowiązali się jednak nie ujawniać jego lokalizacji ani właścicieli. Zobowiązania dotrzymali, gdyż spekulacje, co to za nieruchomość trwają do tej pory.

Jeśli chodzi o wnętrza, to ich część zbudowano od podstaw w studiu filmowym, a część sfilmowano w Ames Mansion. Jest to pałacowy, kamienny budynek wybudowany jako rezydencja mieszkalna dokładnie w 1910 roku. Obecnie znajduje się na terenie Parku Narodowego Borderland w mieście Easton w stanie Pensylwania. Dom został wzniesiony dla Blanche Ames, która była botanikiem, artystką i aktywistką na rzecz praw kobiet oraz jej męża Oakesa Amesa, profesora botaniki na Harvardzie i zarazem spadkobiercy firmy zajmującej się produkcją łopat. Okazuje się, że posiadłość ta już wielokrotnie pojawiała się na srebrnym ekranie. To tu kręcono reboot „Pogromców duchów” w 2016 roku, a wcześniej film „Syreny” (1990) z Cher i Winnoną Ryder, czy „Wyspę tajemnic” (2010) Martina Scorsese z Leonardo diCaprio. W przypadku „Na noże” do zdjęć wykorzystano przede wszystkim bibliotekę.  W filmie służy ona za swoisty pokój przesłuchań dla detektywa Benoita Blanca (Daniel Craig).

Pomieszczenie to także w filmie służy jako biblioteka. Na dwóch poziomach znajduję się setki książek o efektownych oprawach. Do tego mamy liczne sprzęty i osobliwe rekwizyty, które zbierał za życia Harlan. Scenografowie zdecydowali, że wszystkie rzeczy, jakie umieszczą w domu bohatera będą mieć związek z jego książkami. Dlatego na potrzeby produkcji powstała lista kilkudziesięciu fikcyjnych tytułów, które Harlan miał napisać. Zdecydowana większość z nich nie jest nawet wspomniana w toku fabuły. Jednak dzięki temu twórcom udało się zachować spójność aranżacji i jej wiarygodność. Najbardziej charakterystycznym elementem wystroju biblioteki, jak i zapewne całego domu z filmu „Na noże” jest  konstrukcja z koncentrycznie ułożonych noży, która jest nawiązaniem do jednej z książek Harlana.

Scenograf David Crank odpiera insynuacje, jakoby inspirował się żelaznym tronem z „Gry o tron”. Crank i jego zespół spędzili ponad miesiąc na wymyślaniu różnych wariacji tego krzesła, zanim doszli do tego, który można oglądać na ekranie. Jedyny film, w którym scenografowie szukali inspiracji to „Detektyw” z 1972 z Laurencem Olivierem.

Choć konstrukcja z noży zdecydowanie przyciąga wzrok w bibliotece Harlana, to nie jest jedyną wartą uwagi rzeczą w tym pomieszczeniu. Mamy tam sporych rozmiarów domek dla lalek przekształcony w barek, armatę, drewnianą figurę smoka, niedźwiedzie skóry, zbroje rycerskie i znacznie więcej.

W jednym z zakamarków tego obszernego pomieszczenia mamy także pianino, przy którym w pierwszych scenach zasiada detektyw Benoit.

Do tej osobliwej sali wchodzi się z korytarza, który także wita przybyszy nietypowym wystrojem. Korytarz jest dość ciemny, nieregularny i wyłożony drewnianą, elegancką boazerią. Co jeszcze zwraca uwagę, to jego rozmiar. Jest zwyczajnie bardzo duży. Jest w nim nawet kominek i miejsce do wypoczynku. 

Nad kominkiem zresztą znajduje się bardzo ważny element wystroju. Chodzi portret Harlana. Uwieczniony na nim pisarz zmienia wyraz twarzy wraz z rozwojem akcji. 

„Na noże”: w świecie autora kryminałów

Wiele osobliwości można znaleźć także w gabinetach Harlana, a tych ma aż dwa. Pierwszy, ten oficjalny, jest na parterze tuż przy drzwiach wejściowych. Centralne miejsce w tym pomieszczeniu zajmuje piękne, stare biurko pisarza ustawione na tle okna. Ściany wypełniają książki, a całość dopełniają kolejne nietypowe obiekty – maski, rzeźby, obrazy czy stara broń.

Dla milionów autorów i pisarzy taki gabinet byłby spełnieniem marzeń. Harlan jednak na tym nie poprzestał. Miał bowiem jeszcze drugi gabinet, można powiedzieć – sekretny. Znajdował się w niedużym pomieszczeniu na strychu przy jego sypialni. Sama sypialnia to miejsce ciekawe ze skośnymi ścianami pokrytymi wzorzystą tapetą. Drzwi mają kształt trójkąta, co wynika z nietypowego ukształtowania tej przestrzeni. 

Obok sypialni jest kolejny, sekretny gabinet Harlana. To tam ostatecznie pożegnał się z życiem, w pokoju tak fantazyjnym jak świat, który tworzył na kartach swoich książek.

 

Dominującym odcieniem w tym gabinecie jest czerwień. Poza tym znajdziemy tu te same motywy, co w tym pierwszym – książki, sztuka i liczne osobliwości. O niezwykłości pomieszczenia przesadza jego forma – liczne łuki i nietypowe ukształtowanie ścian. Wszystko to się przekłada się na wnętrze przytulne, a jednocześnie wyjątkowe. Wszystko to bardzo dużo mówi o właścicielu domu. Można się domyślać, że był postacią oryginalną, otwartą o niezwykłej wyobraźni.

„Na noże”: filmowe wnętrza

Pozostałe pomieszczenia w domu mają ten sam charakter, choć w nieco utemperowanej formie. Niemniej każda przestrzeń ma wyjątkowy, przesycony wyobraźnią klimat.

Misternie utkane wnętrza sprawiają, że sama fabuła nabiera wiarygodności. Bo jeśli ktoś może mieszkać w tak niezwykłym domu, to również mogą mu się przydarzać niezwykłe rzeczy. Scenografowie zrobili rzecz godną podziwu, tym bardziej, że sam scenariusz nie przynosił zbyt wielu wskazówek, jak powinien wyglądać dom Harlana.

---

W stylu domu Harlana:

„Na noże”: Dom Ransoma

Choć dom Harlana jest głównym wnętrzarskim bohaterem filmu „Na noże”, to w produkcji pojawia się jeszcze jeden. Chodzi o dom wnuka pisarza – Ransoma, który odegra w dramacie szczególną rolę. jego dom ma zupełnie inny charakter. Został urządzony niejako w kontrze, do domu Harlana. Jest to bowiem na wskroś nowoczesny, przeszklony budynek o kubicznym kształcie. Do zdjęć został wykorzystany faktycznie istniejący budynek z lat 50. XX wieku znajdujący się miejscowości Lincoln w stanie Massachusetts.

Wnętrza to oaza stylu mid-century modern. Został starannie zaaranżowany nisko osadzonymi, lekkimi w wyrazie sprzętami. Nie ma tu mowy o przepychu i nadmiarze z domu dziadka.